विपिन जोशीको रिहाइका लागि विश्व समुदायको ध्यानाकर्षण

काठमाडौं । परराष्ट्रमन्त्री डा.आरजु राणा देउवाले नेपाली युवा विपिन जोशीको सकुशल रिहाइका लागि सहगोग गरिदिन विश्व समुदायसँग आग्रह गर्नुभएको छ । असंलग्न राष्ट्रहरूको संगठन (नाम) को मन्त्रीस्तरीय बैठकलाई अमेरिकाको न्युयोर्कमा सम्बोधन गर्दै परराष्ट्रमन्त्री डा.राणाले जोशीको रिहाइका लागि विश्व समुदायसँग पहलका लागि आग्रह गर्नुभएको हो । उहाँले नेपाल विपिन जोशीको स्वागतका लागि व्यग्र प्रतीक्षामा रहेको भन्दै यसका लागि विश्व समुदायको सहयोगको आग्रह गर्नुभएको छ । गत अक्टोबरमा हमास समूहद्वारा इजरायलमा भएको आतंककारी आक्रमणमा १० जना नेपालीको ज्यान गएको थियो । सो आक्रमणपछि हमासले जोशीलाई अपहरण गरी लगेका थिए । उक्त हिंसात्मक आक्रमणमा परी अरू पनि कैयौँ मानिस मारिएका थिए । त्यसयता जोशीको विषयमा कुनै पनि आधिकारिक जानकारी आएको छैन ।

बैठकमा डा.राणाले नेपाल सरकारले सो हमलाको निन्दा गर्दै जोशीको सकुशल रिहाइको माग गर्दै आएको जानकारीसमेत दिनुभएको छ । सम्बोधनका क्रममा मन्त्री डा. राणाले विश्वमा हाल शान्ति स्थापनाको लागि सामूहिक पहलको खाँचो रहेको पनि औँल्याउनुभयो । विभिन्न नाम र बहानामा विश्वका कैयौँ ठाउँमा अहिले पनि युद्ध, विद्रोह तथा हिंसाजन्य कार्यहरू भइरहेकाले हत्या हिंसाको अन्त्य र शान्तिको स्थापनाका लागि विश्वले नै सामूहिक पहल गर्नुपर्ने अवस्था आएको उल्लेख गर्दै उहाँले भन्नुभयो, ‘मलाई लाग्छ दोस्रो विश्वयुद्धपछि अहिले विश्वका धेरै स्थानमा द्वन्द्व बढेको छ । त्यसैले इतिहासकै अत्यन्त जटिल मोडमा हामी उभिएका छौँ र सशस्त्र द्वन्द्वबाट नागरिकहरूको रक्षाको लागि उच्च प्राथमिकताका साथ काम गर्नु परिरहेको छ ।’ मन्त्री डा.राणाले अहिले पनि विश्वका देशहरू निरन्तर रूपमा जारी रहेका यस्ता द्वन्द्व रोक्न, युद्धबाट सृजित समस्याहरूको समाधान खोज्न र नागरिकमा शान्ति र अमनचयन कायम गर्न चुकेको अवस्था देखिएको बताउनुभएको हो । सम्बोधनको क्रममा उहाँले भन्नुभयो, ‘हामीहरू जेनेभा कन्भेन्सनको ७५औँ वर्षमा छौँ तर पनि नागरिकहरूको रक्षाका लागि सो कन्भेन्सनले आत्मसात गरेका सिद्धान्तहरूलाई नदेखेझैँ गरी बेवास्ता गरिरहेका छौँ या कतै गलत व्याख्याका प्रयास पनि गरिरहेका छौँ । यस्तो अवस्थाको छिट्टै अन्त्य हुनुपर्छ र हामीहरू सबै शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वका साथ अघि बढ्नुपर्छ ।’

इजरायल-प्यालेस्टाइन समस्या समाधान ‘टु स्टेट सोलुसन’बाट हुनुपर्छ : परराष्ट्रमन्त्री राणा
परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवाले इजरायल र प्यालेस्टाइन बीचको समस्याको समाधान ‘टु स्टेट सोलुसन’बाट हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । न्युयोर्कमा संयुक्त राष्ट्रसंघको ७९औँ महासभाका दौरान भएको असंलग्न अभियान (नाम) को मन्त्रीस्तरीय बैठकमा सम्बोधन गर्दै मन्त्री राणाले भन्नुभयो, ‘इजरायल-प्यालेस्टाइन समस्याको समाधान टु स्टेट सोलुसन (दुई राज्य निर्माण गरेर) बाट हुनुपर्छ ।’ राष्ट्रसंघले सन् १९४७ मै इजरायल र प्यालेस्टाइन बीचको समस्याको समाधान टु स्टेट सोलुसनबाटै हुनुपर्ने प्रस्ताव अघि बढाएको थियो । तर, हालसम्म पनि उक्त प्रस्ताव अघि बढाएर कार्यान्वयनमा जान सकेको छैन । मन्त्री राणाले इजरायल र प्यालेस्टाइन बीचमा तुरुन्त युद्धविराम हुनुपर्ने मत राख्नुभएको छ । परराष्ट्रमन्त्री राणाले गाजामा नागरिकहरूको मृत्यु र यसको संख्या सुन्दा र देख्दा हृदयविदारक रहेको तथा रुस युक्रेन युद्धमा नागरिकहरूले पाइरहेको दुःख पनि त्यस्तै रहेको भन्दै यस्ता हिंसाजन्य कार्यहरू तत्कालै रोकी समस्याको शान्तिपूर्ण निकास खोज्न आग्रह गर्नुभएको छ । युद्धले कसैलाई पनि न्याय गर्न नसकेको तर्फ सबै सचेत हुनुपर्ने उल्लेख गर्दै राणाले भन्नुभयो, ‘नेपाल गाजामा नागरिक, पत्रकार, राष्ट्रसंघीय कर्मचारी, स्वास्थ्यकर्मी तथा सबै सर्वसाधारण नागरिकको हत्या, पूर्वाधारहरू माथिको आक्रमणको निन्दा गर्दछ । त्यहाँ अस्पताल, निजी घरहरू, विद्यालय आदिको क्षतिले मानिसहरूलाई डर र त्रासमा बस्न बाध्य पारिएकाले यस्ता कार्य तत्कालै रोक्नुपर्छ ।’ उहाँले इजरायल र प्यालेष्टिन, रुस युक्रेन होस् या अन्य यस्ता प्रकारका द्वन्द्वहरूको समाधान रचनात्मक तरिकाबाट खोज्न र हिंसा अन्त्यका लागि दबाब दिन अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई अनुरोधसमेत गर्नुभएको छ ।

नेपाल-युएन शान्ति मिसनमा सहकार्यमाथि छलफल
परराष्ट्रमन्त्री डा. राणा र संयुक्त राष्ट्रसंघका उपमहासचिव अतुल खरेबीच भेटवार्ता भएको छ । राष्ट्रसंघको ७९औँ महासभाको दौरान भएको साइडलाइन भेटवार्तामा शान्ति मिसनको सम्बन्धमा नेपाल र युएनबीचको सहकार्यमाथि छलफल भएको न्युयोर्कस्थित युएनका लागि नेपाली स्थायी नियोगले जनाएको छ । उपमहासचिव खरे शान्ति मिसनका लागि ‘जनरल अफ अपरेसन सर्पोट’ हुन् । नेपाल अहिले विश्वमा शान्ति सैनिक पठाउने सूचीमा पहिलो नम्बरमा छ । साथै, नेपालले यसपटक युएनमा सैनिक सल्लाहकारको लागि उम्मेदवारी पनि दिएको छ । राणाले उक्त भेटवार्तामा नेपालले युएनका शान्ति मिसनको लागि लामो समयदेखि योगदान गर्दै आइरहेको र त्यसलाई नै आधार मानेर युएनले थप सहजीकरण गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ ।

ADVERTISEMENT

दुवै छिमेकी हाम्रा लागि बराबर : प्रधानमन्त्री ओली
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नेपाल असल छिमेकी हुन चाहेको बताउनुभएको छ । अमेरिकाको न्युयोर्कमा रहेको कोलम्बिया विश्वविद्यालयमा ‘वल्र्ड लिडर्स फोरम’अन्तर्गत ‘नेपालको लोकतन्त्र र आर्थिक समृद्धिको बाटो’ को विषयमा प्रस्तुति दिँदै प्रधानमन्त्री ओलीले नेपालले छिमेकीविरुद्ध केही पनि नगर्ने उल्लेख गर्दै भन्नुभयो, ‘हामी राम्रो छिमेकी हुन चाहन्छौँ । खराब होइन । हामी कतै पनि ढल्कन चाहन्नौँ ।’ सम्बोधनको क्रममा प्रधानमन्त्री ओलीले नेपालको दुई छिमेकीसँग लामो समयदेखि सम्बन्ध रहेको जिकिर गर्दै भन्नुभयो, ‘हाम्रो इतिहासदेखि नै जनस्तरमा सम्बन्ध रहँदै आएको छ । हाम्रो दुवै छिमेकीसँगको मित्रता ध्वस्त पार्न सकिन्न । दुईजना साथीहरूसँगै सुत्दा खुट्टा तलमाथि पर्न सक्छ । तर, उनीहरू फरक–फरक सुत्दा समस्या हुँदैन । परिवारमा सानातिना समस्या हुनसक्छ । तर, त्यो ठूलो होइन । छिमेकबीचको सम्बन्ध पनि त्यही हो ।’ प्रधानमन्त्री ओलीले सुरुआतमा नेपालको इतिहासदेखि हालसम्मको बाटोको राजनीतिक इतिहासलाई प्रस्तुति दिनुभएको थियो । सुरुआतमा करिब १२ मिनेट प्रस्तुति दिनुभएका ओलीले त्यसपछि ४५ मिनेट अन्तरक्रिया गर्नुभएको थियो । त्यसपछि कोलम्बिया विश्वविद्यालयकै सातजना विद्यार्थीहरूले सोधेको प्रश्नको उत्तर दिनुभएको थियो ।

‘हिमालले जलवायु सन्तुलनलाई कायम राखेको छ’
प्रधानमन्त्री ओलीले हिमालय क्षेत्रले जलवायु सन्तुलनलाई कायम राखेको बताउनुभएको छ । अमेरिकाको न्युयोर्कमा रहेको कोलम्बिया विश्वविद्यालयमा ‘वल्र्ड लिडर्स फोरम’अन्तर्गत ‘नेपालको लोकतन्त्र र आर्थिक समृद्धिको बाटो’ को विषयमा प्रस्तुति दिएपछि भएको अन्तरक्रियामा प्रधानमन्त्री ओलीले हिमालय नेपालका लागि मात्र नभएर संसारकै लागि महत्वपूर्ण भएको स्पष्ट पार्दै भन्नुभयो,‘यदि हिमालयसँग हिउँ छ र विस्तारै पग्लिन्छ भने ठीक हुन्छ । समुद्र र हिमालयको पारिस्थितिक प्रणाली हुन्छ । समुद्रमा फोहोर भयो भने त्यो फोहोर बाफ बनेर बादल बन्छ र हिमालयमा पर्छ र हिउँलाई असर गर्छ । नेपालमा ४६ प्रतिशत वन क्षेत्र छ । १७ प्रतिशत हिमालय क्षेत्र छ । यस्तै, नदी र कुवा-तलाउ छन् । समग्रमा ७० प्रतिशतभन्दा बढी क्षेत्र जलवायु क्षेत्रलाई योगदान गर्छ । हामीले पृथ्वी र जनतालाई बचाउनुपर्छ ।’

प्रधानमन्त्री ओली र डिएफसी उप-प्रमुखबीच भेटवार्ता
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र अमेरिकी इन्टरनेसनल डेभलपमेन्ट फाइनान्स कोअपरेसनकी उपप्रमुख कार्यकारी अधिकृत निशा विश्वालबीच भेटवार्ता भएको छ । उहाँहरूबीच राष्ट्रसंघको ७९औँ महासभाको दौरान साइडलाइनमा भेटवार्ता भएको हो । भेटघाटको अवसरमा दुई जनाबीच नेपालमा आर्थिक विकासको लागि विविध क्षेत्रहरू तथा ऊर्जा, स्वास्थ्य, पूर्वाधार, कृषि, पर्यटन र प्रविधिको बारेमा छलफल भएको न्युयोर्कस्थित राष्ट्रसंघका लागि नेपाली नियोगले जनाएको छ । त्यस अवसरमा नेपालमा लगानीको विषयमा पनि कुराकानी भएको थियो ।